لوله پلی اتیلن چیست؟

پلی‌اتیلن (Polyethylene) به عنوان رایج‌ترین و پرکاربردترین پلاستیک، در واقع نوعی پلیمر است که مصارف متعددی در صنعت و کشاورزی دارد. بزرگترین بازار مصرف انواع پلی اتیلن‌، صنایع لاستیک و پلاستیک است. لازم به ذکر است که پلی اتیلن در گریدهای تجاری PE100, PE80, PE63 در بازار جهانی موجود هستند. به طور ویژه لوله پلی اتیلن نوعی لوله پلاستیکی انعطاف‌پذیر است که برای انتقال سیالات و گاز استفاده می‌شود و اغلب برای جایگزینی خطوط لوله قدیمی بتنی یا فولادی به کار می‌رود. این لوله‎‌ها که نوعی پلی اتیلن با چگالی بالا هستند، سطح نفوذ ناپذیری قوی‌ای دارند.

راهنمای خرید لوله پلی اتیلن

مشکل اصلی همه خریداران و مصرف کنندگان لوله پلی اتیلن این است که؛ نمی‌توانند از بین انواع برندها، ویژگی‌ها و کیفیت‌های مختلف لوله پلی اتیلن موجود در بازار، انتخاب درستی داشته باشند. برای داشتن بهترین انتخاب که متناسب با نیاز شما باشد و بتواند به صورت بهینه و کاربردی به شما خدمت کند، باید موارد زیر را در نظر بگیرید؛

1. شرایط پروژه خود را (طبق فشار و استاندارد مورد نیاز) لحاظ کنید. به عبارت دیگر قبل از خرید لوله پلی اتیلن از خود بپرسید؛ با توجه به طرح آبیاری یا انتقال سیال که قرار است اجرا شود، به چه سایز، فشار کاری و کیفیتی نیاز دارم؟ همچنین باید از نوع مواد اولیه که در تولید لوله به کار رفته مطلع شوید. شرکت آرکا صنعت آب علاوه بر لوله پلی اتیلن استاندارد و آبرسانی، لوله تاشو پلی اتیلن نیز تولید و عرضه می‌کند. می‌توان جهت انتقال آب و سایر سیالات تا فشار کاری 3.5 بار، از این لوله بهره برد.
2. لوله های پلی اتیلن انواع مختلفی دارد. علاوه بر انتقال آب و سیالات (مصارف کشاورزی و باغداری)، برای انتقال فاضلاب، گاز، مواد شیمیایی، پسماند کارخانه ها و پوشش کابل های مخابراتی نیز استفاده می‌شود.
3. برخی از مشتریان فکر می‌کنند خط آبی درج شده بر روی لوله به معنای استاندارد بودن یا پلی اتیلن بودن لوله است. این یک تصور غلط است. در واقع رنگ خطوطی که بر روی لوله حک شده، نوع کاربری آن را نشان می‌دهد. به عنوان مثال؛ خط زرد به معنای این است که لوله پلی اتیلن مخصوص انتقال گاز است. خط آبی یعنی لوله پلی اتیلن جهت انتقال آب و سایر سیالات کاربرد دارد. خط قرمز نیز به معنای این است که لوله جهت انتقال فاضلاب تولید شده است.
4. زمانی که نوع لوله پلی اتیلن، سایز و فشار کاری آن را تعیین کردید، حالا نوبت انتخاب اتصالات پلی اتیلن متناسب با لوله است. این مرحله نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا اگر در این کار دقت کافی را به خرج ندهید، لوله با اتصالات همخوانی نداشته و عملاً بی استفاده می‌شود. این یعنی تمام وقت، انرژی و هزینه های شما به هدر رفته است. بنابراین اگر برای یک لوله فشار کاری 10 بار تعریف شده است، شما باید اتصالاتی که با این فشار کاری متناسب هستند را خریداری کنید. همچنین به سایز لوله و سایز اتصالات نیز دقت کنید که با یکدیگر همخوانی داشته باشد.
5. اگر بر اساس شرایط طرح خود، لوله پلی اتیلن استاندارد را انتخاب کردید باید اطلاعات آن را بررسی کنید و از استاندارد بودن آن اطمینان حاصل نمایید. بر روی لوله پلی اتیلن استاندارد باید اطلاعاتی مثل؛ نام کارخانه سازنده، تاریخ تولید، نوع مواد، شیفت کاری و مهر استاندارد حک شده باشد.
6. همیشه لوله پلی اتیلن استاندارد بهترین گزینه نیست. زیرا لوله پلی اتیلن استاندارد از کیفیت و قیمت بالایی برخوردار بوده و ممکن است با توجه به بودجه شما، انتخاب منطقی نباشد. از طرف دیگر نوعی از لوله پلی اتیلن غیر استاندارد وجود دارد که به نام لوله آبرسانی معروف است. این لوله از نظر کیفیت بسیار مطلوب بوده و قابلیت جوش و استفاده در طرح های آبیاری تحت فشار را دارد. به علاوه قیمت مناسبی داشته، قابلیت اتصال به پمپ اصلی را دارد و در زمین های با شیب زیاد و ارتفاع بالا کاربرد دارد.
7. علاوه بر در نظر گرفتن موارد بالا، مشخصات ظاهری لوله نیز معیار خوبی برای تشخیص لوله پلی اتیلن استاندارد است اما معیار صد در صدی نیست. به عنوان مثال؛ سطح داخلی صاف، صیقلی و براق، سطح بیرونی صاف و مات، شناسنامه تولید و قابلیت جوش یکدست و با کیفیت از مواردی است که می‌توانید بررسی کنید.

ملاک های تشخیص لوله پلی اتیلن استاندارد بوسیله تست های آزمایشگاهی

عوامل موثر بر قیمت لوله پلی اتیلن

• کیفیت مواد اولیه به کار رفته در تولید آن (p80/p100)
• متراژ و وزن لوله (بهتر است بدانید؛ شاخه ای یا کلافی بودن لوله در قیمت تمام شده محصول تاثیری ندارد. لوله پلی اتیلن تا سایز 125 میلیمتر (معادل 5 اینچ) به صورت کلافی تولید می‌شود. چون قابلیت این را دارد که به صورت کلاف درآید. لوله پلی اتیلن سایز 160 میلیمتر (معادل 6 اینچ) و بیشتر به صورت شاخه های 6 و 12 متری تولید می‌شود.

آیا گرید لوله بر کیفیت آن موثر است؟

گرید لوله هیچ تاثیری بر کیفیت لوله پلی اتیلن ندارد. برخی به اشتباه تصور می‌کنند هر چقدر گرید لوله بالاتر باشد یعنی کیفیت بالاتری دارد. اما در واقع گرید به سابقه کارخانه تولید کننده و دستگاه‌ها و تجهیزات آزمایشگاهی آن بستگی دارد. به عنوان مثال؛

• اگر یک کارخانه 5 سال سابقه تولید داشته باشد، گرید C به آن تعلق می‌گیرد.
• اگر یک کارخانه 10 سال سابقه تولید داشته باشد، گرید B به آن تعلق می‌گیرد.
• اگر یک کارخانه 30 سال سابقه تولید داشته باشد، گرید A به آن تعلق می‌گیرد.

انواع لوله پلی اتیلن کشاورزی

لوله کشاورزی با جنس پلی اتیلن، تنوع گسترده ای داشته و عبارتند از؛

• لوله پلی اتیلن استاندارد
• لوله پلی اتیلن آبرسانی (غیر استاندارد)
• لوله پلی اتیلن سایز 16
• لوله دریپردار (لوله 16 قطره چکاندار)
• لوله ماکارونی (اسپاگتی)

لوله پلی اتیلن استاندارد

لوله پلی اتیلن استاندارد در طرح‌های آبیاری و آبرسانی، به عنوان لوله اصلی استفاده می‌شود. این لوله قابلیت تحمل فشار کاری بالایی دارد و با اطمینان می‌توان آن را به پمپ آب کشاورزی متصل کرد. مقاومت بالای این لوله در برابر خوردگی، سایش، ضربه و مواد شیمیایی، آن را به یک گزینه مطلوب برای طرح‌های کشاورزی تبدیل کرده است. در جدول زیر سایزهای مختلف لوله پلی اتیلن استاندارد را درج شده است؛

لوله پلی اتیلن غیر استاندارد

لوله پلی اتیلن آبرسانی (غیر استاندارد) بر اساس مواد اولیه که در تولید آن به کار می‌رود، درجه بندی می‌شود. این درجه بندی به قرار زیر است؛

• لوله پلی اتیلن آبرسانی درجه یک

لوله پلی اتیلن غیر استاندارد درجه یک اصطلاحاً با نام لوله آبرسانی معرفی می‌شود. این لوله از لحاظ کیفیت در سطح بالایی قرار دارد؛ به صورتی که قابلیت جوش و استفاده در طرح های آبیاری تحت فشار را دارد. به علت مواد درجه یک که در تولید این لوله به کار می‌رود، می‌توان از آن در طرح‌های آبیاری بارانی نیز استفاده کرد.

همچنین برای اتصال به پمپ اصلی، انتقال آب در زمین‌هایی با شیب زیاد و ارتفاع بالا قابل استفاده است. در واقع این لوله ترکیبی از مواد درجه یک و مواد درجه دو می‌باشد و به این دلیل از لحاظ کیفیت و کاربرد در جایگاه بالایی قرار می‌گیرد. لوله پلی اتیلن غیر استاندارد قیمت مناسب و به صرفه‌ای داشته و از همین رو، گزینه مطلوبی برای کشاورزان محسوب می‌شود.

• لوله پلی اتیلن آبرسانی درجه دو

این لوله تنها برای انتقال آب در فشارهای کاری کم استفاده می‌شود. در مناطقی که زمین صاف و هموار است و انتقال آب با فشار پایین صورت می‌گیرد، لوله پلی اتیلن غیر استاندارد درجه دو، یک انتخاب منطقی و مقرون به صرفه است.

• لوله پلی اتیلن آبرسانی درجه سه

از آنجا که در تولید این لوله از مواد درجه سه استفاده می‌شود، برای انتقال آب و سیالات کاربرد ندارد. لوله پلی اتیلن غیر استاندارد درجه سه، فقط به عنوان کابل برق (پوششی برای سیم‌های برق که در اصطلاح به آن لوله کابلی می‌گویند) کاربرد دارد.

انتخاب بین لوله پلی اتیلن استاندارد و لوله پلی اتیلن غیر استاندارد به هموار و ناهموار بودن زمین، محصول زیر کشت، منطقه آب و هوایی، نحوه استفاده و نوع کاربری مورد نظر مصرف کننده، فشار آب و نقشه لوله کشی بستگی دارد. بر همین اساس، حتماً قبل از اقدام به خرید لوله پلی اتیلن، با افراد مطلع و متخصص مشورت کنید.

نکات مهم خرید لوله پلی اتیلن آبرسانی

اگر قصد خرید لوله پلی اتیلن آبرسانی را دارید، احتمالا شما یک کشاورز، باغدار یا بهره بردار از زمین های کشاورزی هستید. از آنجا که لوله های پلی اتیلن موجود در بازار از کیفیت های متفاوتی برخوردار هستند، باید هنگام خرید به موارد زیر توجه داشته باشید؛

• شیب زمین کشاورزی یا باغ شما چقدر است؟ اگر زمینی با شیب زیاد دارید، در استفاده از لوله پلی اتیلن آبرسانی احتیاط کنید. زیرا اگر اختلاف ارتفاع در زمین بالا باشد، سیال یا آب موجود در لوله فشار بیشتری پیدا خواهد کرد. در این شرایط اگر لوله توانایی تحمل این فشار را نداشته باشد، به مرور دچار ترک های ریز می‌شود. در اثر ادامه پیدا کردن این روند، لوله پلی اتیلن آسیب جدی خواهد دید. بنابراین مهم است که به میزان ناهمواری زمین، شیب زمین و در کل شرایط استفاده از لوله دقت کنید.
• قبل از خرید لوله پلی اتیلن، حتما با اجرا کننده با سابقه مشورت کنید. یک اجرا کننده می‌تواند به شما بگوید که بر اساس شرایط زمین و نوع محصول زیر کشت از چه لوله ای و با چه کیفیتی استفاده کنید. شاید با توجه به وضعیت کشت و فشار آب، اصلاً شما نیاز به لوله پلی اتیلن آبرسانی نداشته باشید و بتوانید از لوله تاشو پلی اتیلن به عنوان یک گزینه ارزان تر و کاربردی استفاده کنید. توصیه ما این است که درمورد تجهیزات آبیاری و آبرسانی به طور کامل تحقیق کنید. زیرا در سال‌های گذشته لوله و اتصالات جدیدی به بازار عرضه شده است.
• عامل مهم و تاثیرگذار بعدی، آب و هوای منطقه کشت است. میزان درجه حرارت هوا بر روی لوله پلی اتیلن تاثیر می‌گذارذ. به علاوه دما سیال جاری شده در لوله نیز اهمیت دارد. باید بدانید که؛ دما و فشار سیال جاری شده درون لوله با یکدیگر در رقابت هستند. به شکلی که اگر فشار لوله بالا باشد، شاید دما قابل تحمل پایین باشد یا حتی برعکس. بنابراین در هنگام خرید لوله پلی اتیلن آبرسانی، حتماً دمای قابل تحمل لوله را بپرسید. به علاوه دمای سیالی که قرار است درون لوله جاری شود را نیز لحاظ کنید. کاربرد اصلی لوله پلی اتیلن در دمای بین منفی ۴۰ و مثبت ۸۰ درجه سانتیگراد مشخص می‌شود.
• فشار آب و یا سیال را در نظر بگیرید. اگر برای مصارف صنعتی، معدنی و یا انتقال مواد شیمیایی خاص از لوله پلی اتیلن آبرسانی استفاده می‌کنید، حتما باید محدوده فشار قابل تحمل را از تولید کننده یا فروشنده جویا شوید.
• اگر از سارمان جهاد کشاورزی تسهیلات دریافت کرده اید و یا سازمان جهاد کشاورزی باید طرح آبیاری شما را تایید کند، لوله پلی اتیلن آبرسانی برای شما کارایی ندارد. در این موارد باید از لوله پلی اتیلن استاندارد استفاده کنید.

لوله پلی اتیلن سایز 16

لوله پلی اتیلنی سایز 16 یک سایز پرکاربرد در آبیاری قطره ای است. از این لوله به عنوان انشعاب فرعی طرح های آبیاری باغات میوه استفاده می‌شود. کیفیت لوله 16 از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا؛ در طرح های آبیاری انواع اتصالات پلی اتیلن مثل قطره چکان آبیاری، انواع شیر انشعاب، سه راه مساوی 16، زانو و… بر روی این نوع لوله نصب و اجرا می‌شود. لوله 16 آرکا از مواد درجه یک پتروشیمی تولید می‌شود. به علاوه هر کلاف لوله 400 متر و در دو وزن 22 و 24 کیلوگرم است.

لوله دریپردار (قطره چکان دار)

لوله دریپردار نوعی لوله پلی اتیلن است که درون آن قطره چکان تعبیه شده است. استفاده از این لوله، باغداران و کشاورزان را از هر گونه اتصالات دیگری بی نیاز می‌کند.

لوله قطره چکان دار 15 سال گارانتی تعویض دارد. همچنین دارای گرید A و تاییدیه جهاد کشاورزی است. از این لوله برای آبیاری گلخانه‌ها، تاکستان‌ها، مزارع گل محمدی، آلوئه ورا و گیاهان دارویی به وفور استفاده می‌شود.

لوله ماکارونی (اسپاگتی)

لوله ماکارونی یا لوله اسپاگتی لوله ای نازک، انعطاف پذیر و از جنس پلی اتیلن است. از این لوله در آبیاری قطره ای گلخانه ها، باغچه ها و طرح های کوچک به عنوان خطوط انتقال دهنده آب به کنار گیاه استفاده می‌شود. با توجه به ضخامت و سایز لوله ماکارونی معمولاً از این لوله در آبیاری با فشار کم استفاده می‌شود.

در آبیاری قطره ای میکرو آب به آرامی به کنار ریشه گیاهان می‌چکد. در این سیستم ها از تجهیزات و لوازم مختلفی استفاده می‌شود که یکی از آنها لوله ماکارونی است.

لیست تجهیزات آبیاری قطره ای

کاربردهای لوله‌ پلی اتیلن

کاربردهای متنوعی برای لوله پلی اتیلن وجود دارد؛ از کاربرد شهری و صنعتی گرفته تا صنایع دریایی، حفاری و کشاورزی. لوله پلی اتیلن در وضعیت‌هایی مثل؛ سطح زمین، حالت مدفون، شناور و سطوح زیر دریا آزمایش شده است. برخی از کاربردهای لوله‌ پلی اتیلن بدین شرح است؛

• شبکه انتقال آب، گاز، فاضلاب و پسماندهای صنعتی
• خطوط انتقال دوغاب و مواد شیمیایی
• انتقال آب باران و لوله‌های زهکشی
• آبیاری مزارع و باغات و فضای سبز شهری
• استفاده در معادن و زیر زمین به حالت مدفون
• خطوط تأمین سیستم آتش‌نشانی، مجاری برق و ارتباطات

استفاده از این لوله‌ها در جریان آبیاری و کشاورزی در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. شرکت آرکا صنعت آب در زمینه تولید و فروش انواع لوله‌های پلی اتیلن در سایزها و وزن‌های مختلف در استان اصفهان فعالیت دارد.

مزایای لوله پلی اتیلن

• کیفیت بالا
• قابلیت جوش
• وزن نسبتاً پایین
• بارگیری و حمل آسان
• نصب راحت و قابل اطمینان
• قابلیت مدفون کردن زیر خاک
• مقاومت بالا در دمای بالا و پایین
• امکان نصب اتصالات پلی اتیلن پیچی
• قابلیت نصب اتصالات پلی اتیلن جوشی
• مقاوم در برابر سایش و خوردگی
• تحمل فشار کاری بین 2 تا 40 بار
• مناسب جهت انتقال آب شرب
• مقاوم در برابر مواد شیمیایی
• مقاوم در برابر ضربه
• انعطاف پذیر

این ویژگی ها، لوله پلی اتیلن را در برابر ضربه و فشار مستحکم می‌سازد. حتی زمانیکه ماشین آلات کشاورزی و تراکتور از روی لوله عبور کند، آسیبی نمی بیند. مزیت دیگر لوله از جنس پلی اتیلن این است که؛ محلول‌ها و مواد شیمیایی با ترکیب‌های متفاوت بر لوله‌ تاثیری ندارد. بنابراین می‌توان از لوله‌ پلی اتیلن جهت انتقال و هدایت انواع سیالات استفاده کرد.