معرفی اتصالات پلی اتیلن

اتصالات پلی اتیلن از جنس پلی اتیلن بوده و جهت اتصال دو لوله پلی اتیلن به یکدیگر، کاربرد دارند. از این اتصالات در اجرای طرح های کشاورزی، آبیاری و آبرسانی به وفور استفاده می‌شود. اتصالات پلی اتیلن پیچی یا رزوه ای، برای متصل کردن انواع لوله پلی اتیلن به یکدیگر به کار می‌رود. دلیل کاربرد اتصالات رزوه ای این است که بهره برداران را از جوشکاری بی نیاز می‌کند.

انواع اتصالات پلی اتیلن

قطعات و اتصالات مورد استفاده در آبیاری قطره ای بیشتر از نوع پلی اتیلن، آزبست و چدن است. در ایران به دلیل قیمت مناسب و تولید زیاد، بیشتر از اتصالات پلی اتیلن استفاده می‌شود. نحوه اتصالِ این اتصالات به دو صورت است؛

• جوشی

برای اتصال لوله های سایز بزرگ (بیشتر از 125 میلیمتر) به عنوان لوله اصلی یا خطوط فاضلاب از اتصالات جوشی (به صورت جوش لب به لب و جوش الکتروفیوژن) استفاده می‌شود. معروف‌ترین اتصالی که به صورت جوشی به لوله پلی اتیلن وصل می شود، فلنج جوشی پلی اتیلن است.

• غیرجوشی

اتصالات غیرجوشی  نیز به دو گروه تقسیم می‌شوند؛

1. پیچی (رزوه ای)

اتصالات پلی اتیلن از سایز 20 تا 125 میلیمتر به صورت پیچی تولید و عرضه می‌شود. این گروه از اتصالات نیازی به جوشکاری پلی اتیلن ندارند. معمولاً از این گروه اتصالات تا سایز 110 میلیمتر در آبیاری تحت فشار (مخصوصاً آبیاری قطره ای) و مناطقی که فشار کارکرد پائین است استفاده می‌شود.

2. فشاری

برای لوله های پلی اتیلن با قطر 12 تا 75 میلیمتر از اتصالات پلی اتیلن فشاری استفاده می‌شود. پرکاربردترین لوله در این رده، لوله پلی اتیلن سایز 16 میلیمتر است. از جمله اتصالات این گروه می‌توان به رابط (جهت اتصال دو لوله به یکدیگر)، سه راه، قطره چکان، بست ابتدایی و انواع شیر انشعاب اشاره کرد.

سایزهای اتصالات لوله پلی اتیلن کشاورزی

معمولاً قطر اتصالات پلی اتیلن، برحسب میلیمتر و هم سایز لوله های پلی اتیلن است. اتصالات مذکور در سایزهای 20، 25، 32، 40، 50،  63، 75، 90، 110 و 125 میلیمتر تولید و عرضه می‌شود. به علاوه برای اتصال لوله های پلی اتیلن در سایزهای بزرگتر (یعنی از 140 تا 400 میلیمتر) از اتصالات جوشی استفاده می‌شود.

در نظر داشته باشید که؛ تولید استاندارد و کیفیت مطلوب این اتصالات از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا محل اتصال دو لوله پلی اتیلن، آسیب پذیر است. بنابراین اگر از اتصالات با کیفیت استفاده نشود، احتمال باز شدن، شکستگی و درز سیال به بیرون وجود دارد.

قسمت های مختلف اتصالات پیچی

• بدنه
• سرپیچ
• اسپیلیت
• بوشینگ
• اورینگ

انواع اتصالات پلی اتیلن پیچی

اتصالات پیچی یا رزوه ای بر اساس یک معیار به دو دسته کلی؛ ماده و نر تقسیم بندی می‌شوند. معیار این دسته بندی این است که؛ رزوه ها در سطح داخلی اتصال قرار گرفته یا در سطح خارجی. لیست اتصالات پلی اتیلن پیچی در جدول زیر درج شده و در ادامه نیز توضیحات آورده شده است؛

لیست اتصالات پلی اتیلن پیچی شامل؛

1. اتصالات پلی اتیلن پیچی ماده

به تمامی اتصالاتی که رزوه ها یا شیارهای آن در سطح داخلی اتصال قرار گرفته باشد، اتصال ماده می‌گویند. اتصالات پلی اتیلن پیچی ماده در دو گروه سه راه ماده و زانو ماده تولید می‌شود.

• سه راه ماده

از این اتصال برای انشعاب گیری، تغییر سایز و تغییر مسیر استفاده می‌شود. همانطور که در تصویر می‌بینید، این اتصال از دو سمت قابلیت وصل شدن به لوله پلی اتیلن را دارد و از قسمت نافی (که رزوه داخل است) می‌توان برای نصب رایزر، شیرآلات آبیاری و یا اتصالات آهنی استفاده کرد. این قطعه دارای سه سر خروجی است و هر کدام از این سری ها از قسمت داخلی رزوه دار یا دنده ای هستند. طراحی اتصالات پلی اتیلن ماده باعث آسان شدن فرآیند نصب و البته محکم شدن محل اتصال شده است.

از اتصالات پلی اتیلن ماده در طرح های آبرسانی و انتقال آب، آبیاری مزارع و باغات و سیستم های آبیاری تحت فشار به وفور استفاده می‌شود. اتصالات پلی اتیلن پیچی ماده در دو گروه؛ سه راه ماده و زانو ماده تولید و عرضه می‌شود.

سه راه ماده همانند سایر اتصالات پلی اتیلن پیچی در سایزهای مختلف تولید می‌شود. در جدول زیر تمامی سایزهای این اتصال درج شده است؛

• زانو ماده

زانو ماده پلی اتیلن برای اتصال لوله های پلی اتیلن به شیرآلات و اتصالات رزوه ای نر با زاویه 90 درجه کاربرد دارد. بدنه و سرپیچ این اتصال از جنس پلی پروپیلن ساخته شده است. در تمامی اتصالات پلی اتیلن پیچی اجزای مختلف؛ بدنه، سرپیچ، اسپیلیت، بوشینگ و اورینگ با ترتیب مشخص تعبیه شده است. اسپلیت به کار رفته در این اتصال از جنس پلی استال و اورینگ نیز از جنس لاستیک است. این اجزا در آب بندی محل اتصال و عدم نشتی سیال نقش بسزایی دارند. در واقع اورینگ تعبیه شده در این قطعه، کار آببندی را به خوبی انجام داده و به هیچگونه چسب یا نوار تفلون نیاز ندارد.

مزیت دیگر زانو ماده این است که نصب و اجرای آن راحت و با کمترین ابزارها امکان پذیر است. زانو ماده پلی اتیلن که در تصویر می‌بینید، از نوع زانو یک سر پیچی است. از این اتصال در سیستم های آبیاری تحت فشار، آبیاری باغات و مزارع استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که؛ سایزهای کوچکتر زانو ماده پیچی را می‌توان با دست محکم کرد اما برای سایزهای بزرگتر باید از آچار داکتیل یا آچار پلیمری استفاده کرد.

2. اتصالات پلی اتیلن پیچی نر

در این دسته، رزوه ها یا شیارها در سطح خارجی اتصال قرار گرفته است. اتصالات پلی اتیلن پیچی نر شامل سه راه نر و زانو نر می‌شود. هر کدام از این قطعات در بخشی از خطوط لوله کشی کاربرد دارد.

• سه راه نر

به تمامی اتصالاتی که رزوه ها یا شیارها در سطح خارجی اتصال قرار گرفته است، اتصالات پیچی نر می‌گویند. از این اتصال برای متصل کردن لوله های پلی اتیلن به شیرآلات و اتصالات رزوه ای ماده استفاده می‌شود. با توجه به نحوه اجرای سیستم آبیاری و یا انتقال آب از سه راه نر برای وصل نمودن دو لوله پلی اتیلن از دو سمت استفاده می‌شود.

همانطور که در تصویر می‌بینید سه راه نر، سه خروجی دارد. ناحیه رزوه ای بالا برای اتصال به انواع رایزر (پایه آبپاش) و تغییر مسیر خطوط لوله کشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• زانو نر

زانو لوله نر در دسته اتصالات پیچی پرکاربردی قرار می‌گیرد که تغییر زاویه ای را در مسیر لوله کشی ایجاد می‌کنند. زانو نر می‌تواند یک تغییر 90 درجه در خطوط لوله ایجاد کند. همچنین این اتصال دارای رزوه های نری در دو طرف است تا به راحتی به سایر اتصالات لوله کشی ماده مانند شیرآلات یا فلنچ متصل شوند. با توجه به طراحی زانو نر پیچی، از آن برای اتصال دو لوله پلی اتیلن با قطر اسمی یکسان یا متفاوت استفاده می‌شود. در خطوط لوله آبرسانی و یا آبیاری مزارع کشاورزی و باغات از اتصالات پلی اتیلن پیچی به وفور استفاده می‌شود.

در نظر داشته باشید که این گروه از اتصالات به دلیل آسانی نصب، عدم نیاز به جوشکاری، مقاومت در برابر خوردگی و ضربه، استحکام در برابر تنش های محیطی و تغییرات دمایی و مقاومت در برابر اشعه خورشید، بسیار پرکاربرد است. در جدول زیر تمامی سایزهای زانو پلی اتیلن نر درج شده است؛

3. اتصالات پلی اتیلن مساوی

در این دسته، خروجی های اتصالات سایز یکسانی دارند. اتصالات پلی اتیلن مساوی شامل؛ سه راه مساوی، زانو مساوی و رابط مساوی می‌شود.

• سه راه مساوی

نوعی اتصال پیچی از جنس پلی اتیلن و دارای سه خروجی مساوی است. سه راه مساوی پیچی، جریال سیال درون لوله ها را ترکیب یا تقسیم می‌کند. سه راهی ها می‌توانند لوله هایی با قطرهای یکسان را به هم متصل کنند. چون هر سه خروجی سایز یکسانی دارد. حتی در برخی طرح ها برای انتقال مخلوط های دو سیال از آن استفاده می‌شود.

• زانو مساوی

زانو مساوی در گروه اتصالات پلی اتیلن مساوی، امکان تغییر مسیر لوله کشی را به صورت 90 درجه فراهم می‌کند. این اتصال دارای یک ورودی و یک خروجی است که هر دو دارای سایز یکسان و فرمت یکسان هستند. یعنی در حالتی استفاده می‌شوند که بخواهید دو لوله پلی اتیلن یکسان را به یکدیگر متصل کرده و در عین حال چرخشی با زاویه 90 درجه ایجاد کنید.

• رابط مساوی

رابط مساوی پلی اتیلن نوعی اتصال است که هر دو سمت آن دارای سایز یکسان است. از این قطعه برای متصل کردن دو لوله پلی اتیلن استفاده می‌شود. به عنوان مثال در مسیر لوله کشی آبیاری قطره ای اگر بخواهید دو لوله هم سایز را به یکدیگر وصل کنید از رابط مساوی استفاده می‌شود. اما اگر بخواهید علاوه بر اتصال دو لوله، یک خروجی نیز از آن بگیرید باید از انواع سه راه استفاده کنید.

4. اتصالات پلی اتیلن تبدیلی

در این دسته، خروجی ها قابلیت تبدیل یک سایز به سایز دیگر را دارند. سه راه تبدیلی و رابط تبدیلی در این گروه قرار می‌گیرند.

• سه راه تبدیلی

اتصالات پلی اتیلن پیچی از نوع تبدیلی قابلیت تبدیل یک سایز به سایز دیگر را دارند. یعنی این اتصال دارای سه خروجی بوده که دو خروجی آن سایز یکسانی دارد. خروجی سوم دارای سایز متفاوتی است. در حالتی از این اتصال استفاده می‌شود که هم بخواهیم دو لوله پلی اتیلن را به یکدیگر وصل کنیم و هم از آن خروجی بگیریم. در سه راه تبدیلی، سایز خروجی متفاوت است. این قطعه به نام سه راه کاهنده پلی اتیلن نیز معروف است.

در جدول سایزبندی این اتصال باید سه عدد را چک کنید. مثلاً اگر سایز سه راه تبدیلی 90*60*90 ذکر شده یعنی از دو سمت به لوله پلی اتیلن سایز 90 متصل می‌شود و از خروجی سوم به لوله با سایز کوچکتری وصل می‌شود. به همین دلیل به نام کاهنده نیز معروف است. سه راه تبدیلی پلی اتیلن در زاویه 90 و 45 درجه تولید می‌شود. به دلیل قابلیت تبدیل سایزها به یکدیگر، بسیار پرمصرف است.

• رابط تبدیلی

اتصالات پلی اتیلن پیچی بر اساس سایز و کاربردی که دارند دسته بندی می‌شوند. کاربرد رابط تبدیلی این است که یک سایز لوله پلی اتیلن را به سایز دیگری متصل می‌کند. مطابق با جدول زیر می‌توانید سایزهای مختلف این رابط را در طرح های مختلف آبیاری و انتقال آب استفاده کنید. در هنگام خرید رابط تبدیلی پلی اتیلن حتما به سایز ورودی و خروجی رابط توجه کنید.

5. درپوش انتهایی

در خطوط لوله کشی باغات و مزارع، همیشه باید انتهای خط لوله را مسدود کرد. کورکن های مختلفی برای انواع لوله وجود دارد. برای مسدود کردن لوله پلی اتیلن از درپوش انتهایی استفاده می‌شود. این درپوش به دلیل طراحی رزوه ای به راحتی در انتهای لوله پیچیده می‌شود و از هر گونه نشتی آب نیز در پایان خطوط لوله کشی جلوگیری می‌کند.

به این درپوش کپ آخر خط پیچی لوله پلی اتیلن هم گفته می‌شود. برای کور کردن انتهای خط لوله باید مانند نصب سایر اتصالات پلی اتیلن پیچی عمل کرد. یعنی؛

1. قسمتی از لوله را که میخواهیم کپ را نصب کنیم، تمیز کنیم.
2. سرپیچ درپوش را باز کرده و از لوله عبور دهیم.
3. به ترتیب اورینگ، بوشینگ و اسپیلت را روی لوله قرار دهیم.
4. در نهایت درپوش را می‌پیچانیم تا سر جای خود محکم شود و کار آببندی را انجام دهد.

6. اتصال فلنچ دار پلی اتیلن

اتصال فلنچ دار پلی اتیلن در گروه اتصالات پیچی است. از این تجهیز برای اتصال لوله های پلی اتیلن به شیرآلات چدنی فلنچ دار و یا سایر اتصالات فلنچ دار مورد استفاده قرار می گیرد.

این اتصال بوسیله پیچ و مهره به لوله، سایر اتصالات و یا شیرآلات مختلف در خطوط لوله کشی، متصل می‌شود. اتصالات فلنج دار از جنس پلی اتیلن برای لوله در سایزهای 20 تا 125 مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای لوله پلی اتیلن بیشتر از سایز 125 از اتصال فلنچدار چدنی استفاده می‌شود.

7. کمربند پلی اتیلن

کمربند پلی اتیلن برای انشعاب گیری از لوله پلی اتیلن اصلی و تعمیر لوله مورد استفاده قرار می‌گیرد. به علاوه در طرح های آبیاری بارانی برای نصب آبپاش باید به صورت عمودی از لوله انشعاب گرفت (جهت نصب رایزر). در این حالت نیز استفاده از کمربند لوله پلی اتیلن الزامی است. برای مشاهده سایزهای مختلف کمربند پلی اتیلن اینجا کلیک کنید.

نکات مهم نصب اتصالات پیچی پلی اتیلن

• محل اتصال دو لوله پلی اتیلن را تمیز کنید.
• قبل از محکم نمودن مهره از قرارگیری تمامی قطعات در سر جای خود، مطمئن شوید.
• جهت محکم نمودن اتصالات پلی اتیلن پیچی بایستی باید از آچار پلی اتیلن استفاده کنید (طول دسته آچار کمتر از 46 سانتیمتر باشد)
• جهت اطمینان از آببندی محل اتصال، از نوار تفلون استفاده کنید.

نحوه نصب اتصالات پلی اتیلن پیچی

نحوه بستن اتصالات پیچی کار آسانی است. برای این کار به یک ویدئو آموزشی از شرکت آرکا صنعت آب و یک آچار پلی اتیلن نیاز دارید. ابتدا اتصال مورد نظر، متناسب با سایز لوله پلی اتیلن را تهیه ‌کنید. سپس طبق مراحل زیر عمل می‌کنید (در این مثال؛ طریقه نصب رابط مساوی سایز 32 بر روی لوله پلی اتیلن 32 میلیمتر آموزش داده شده است)؛

جهت مشاهده راهنمای نصب اتصالات پلی اتیلن پیچی و اتصال دو لوله پلی اتیلن به یکدیگر، اینجا کلیک کنید. 

• اجزاء داخل اتصال را باز ‌کنید.
• اورینگ را داخل بدنه رابط مساوی قرار می‌دهیم.
• سپس بوشینگ را داخل بدنه رابط مساوی قرار می‌دهیم.
• در این مرحله سرپیچ رابط مساوی را از لوله عبور می‌دهیم.
• در ادامه اسپلیت (حلقه سفید رنگ که دارای شیار است) را با فشار دست به دور لوله قرار می‌دهیم. این قطعه بسیار اهمیت دارد زیرا عملیات آب بندی را انجام می‌دهد.
• در انتها سرپیچ را بر روی بدنه می‌پیچانیم. در آخرین مرحله می‌توانید اتصال پلی اتیلن پیچی را با استفاده از آچار پلی اتیلن در سر جای خود محکم کنید.

چند نکته هنگام خرید اتصالات پلی اتیلن پیچی

• برای سفارش این گروه از اتصالات باید نام اتصال و سایز آن را به صورت دقیق و بر حسب نیاز طرح، بیان کنید.
• همانطور که میدانید؛ اتصالات پیچی از یک طرف به لوله و از یک طرف به بدنه اتصال رزوه ای بسته می‌شوند. این حالت باعث می‌شود این اتصالات با دو سایز میلیمتر در اینچ خوانده شوند. مثلاً اتصال نر 60 میلیمتر در 2 اینچ. جهت تبدیل قطر لوله های پلی اتیلن بر حسب میلیمتر به اینچ و بر عکس از جدول زیر به عنوان راهنما استفاده کنید؛

 7 مزیت اتصالات لوله پلی اتیلن کشاورزی

1. عمر بالا. به طور کلی لوله پلی اتیلن کشاورزی و اتصالات آن، از عمر مفید بالایی برخوردار هستند. در صورت استفاده درست و مطابق با استانداردها، اتصالات پیچی عمری حدود 50 سال دارند.
2. مقاومت بالا. لوله و اتصالات پلی اتیلن در برابر فشار، دما، مواد شیمیایی و اشعه ماوراء بنفش خورشید مقاومت بالایی دارد. به علاوه این اتصالات به دلیل جنس پلی اتیلن، دچار خورگی نمی‌شوند. مقاومت بالای این تجهیزات باعث کاربری های متعدد آن شده است.
3. نصب آسان. اتصالات پیچی به راحتی و فقط با چرخاندن اتصال سر جای خود قرار می‌گیرد. در جریان نصب این اتصال به تنها ابزاری که نیاز دارید، آچار پلی اتیلن است. از این آچار جهت محکم کردن اتصال در سر جای خود استفاده می‌شود.
4. قابلیت چند بار مصرف بودن. اتصالات پلی اتیلن رزوه ای به راحتی باز و بسته می‌شوند. به علاوه این اتصالات در طی زمان، شکل و فرم خود را حفظ می‌کنند. بنابراین پس از اجرای طرح می‌توان آنها را باز کرده و در پروژه های آتی استفاده کرد. همچنین در صورت آسیب دیدگی، این اتصالات قابلیت تعویض دارند.
5. عدم نیاز به جوشکاری. استفاده از اتصالات جوشی به جوشکاری، نیروی کار ماهر و هزینه های مربوط به اجرا نیاز دارد. اما اتصالات لوله پلی اتیلن کشاورزی، به صورت پیچی بوده و به راحتی قابل نصب و استفاده است.
6. اندازه های متنوع. اتصالات لوله پلی اتیلن کشاورزی در سایزهای مختلف از 20 میلیمتر تا 125 میلیمتر تولید و عرضه می‌شود. این تنوع باعث کارایی فراوان آن در اجرای طرح های آبیاری قطره ای و بارانی می‌شود.
7. هزینه پایین. قیمت اتصالات پلی اتیلن پیچی نسبت به سایر اتصالات (شامل اتصالات؛ جوشی، الکتروفیوژن، فلنچ دار) پایین تر است. از آنجا که هزینه اجرای پروژه ها برای بهره برداران و کشاورزان اهمیت بالایی دارد، قیمت پایین این اتصالات یک مزیت مهم محسوب می‌شود.

قیمت اتصالات پلی اتیلن پیچی

قیمت اتصالات پلی اتیلن به سایز اتصال و قیمت مواد اولیه بستگی دارد. شما مشتریان عزیز می‌توانید جهت استعلام قیمت به روز اتصالات پلی اتیلن پیچی با شرکت آرکا صنعت آب، تماس بگیرید.

سوالات متداول درمورد اتصالات پیچی

اتصالات پلی اتیلن پیچی تا چه فشار کاری را تحمل می‌کنند؟

فشار کاری اتصالات پیچی پلی اتیلن، بین 10 تا 16 بار است. فشار ترکیدگی این اتصالات 32 بار است.

آیا می‌توان دو لوله پلی اتیلن را با چسب به یکدیگر چسباند؟

نه. زیرا تاکنون چسبی به بازار عرضه نشده است که بر پایه پلی اتیلن بوده و قدرت چسباندن لوله یا اتصالات پلی اتیلن به یکدیگر را داشته باشد. برای اتصال دو لوله پلی اتیلن به یکدیگر باید از اتصالات پلی اتیلن پیچی و یا اتصالات جوشی استفاده کرد.